De opkomst van de begraafplaatsen buiten de stadsmuren

Kerkhoven rond de kerk en in de kerk werden te klein voor de bevolkingstoename

Grote steden kregen al snel te kampen met overvolle kerkhoven. Zo ging men over tot het aanleggen van grote begraafplaatsen om de toename van overledenen aan te kunnen. Ook om hygiënische redenen wilde men niet langer in de bebouwde kom begraven. Door een bevolkingsexplosie was de nood nooit groter om deze grote uitgestrekte begraafplaatsen aan te leggen. Vooral de grote steden gingen over tot een kordate aanpak.

Père Lachaise

Een mooi voorbeeld van deze aanpak is de begraafplaats van Père Lachaise in Parijs. Eind 18e eeuw waren er heel wat kleine en zelfs overbevolkte kerkhoven in Parijs. In 1801 werd er besloten dat er enkel nog begraven mocht worden op de drie begraafplaatsen buiten de stad. Père Lachaise, Montparnasse en Montmartre. Door deze kordate aanpak werd de overbevolking op deParijse kerkhoven goed aangepakt.

Gent en Antwerpen

Ook in Antwerpen werden na het edict van Jozef II buiten de stad nieuwe begraafplaatsen aangelegd. Zoals Stuivenberg en het Kiel, andere werden uitgebreid. Door de enorm uitbreiding van de havenstad in de 19de eeuw, waren ook de begraafplaatsen snel vol. Toen werden er in de randgemeenten nieuwe begraafplaatsen aangelegd. In Berchem en Deurne werd er uitgebreid en nieuwe begraafplaatsen aangelegd. In begin 20ste eeuw werd er beslist alle oude stedelijke begraafplaatsen op te heffen en één grote nieuwe begraafplaats op te richten. In 1911 werd het domein Schoonsel aangekocht. Zo ontstond het Antwerpse Schoonselhof waar vandaag ook het crematorium gelegen is. Het Schoonselhof is een unieke begraafplaats dat met 84 hectare naast zijn functie als begraafplaats heel wat te bieden heeft voor wandelaars en natuurliefhebbers.

In Gent werden er al in 1784 drie nieuwe begraafplaatsen buiten de stad aangelegd. Dit aan de Dampoort, Brugsepoort en een derde aan de Heuvelpoort dat de huidige Zuiderbegraafplaats vormt. In de 19e eeuw, rond 1860, begroef men zelfs in collectieve graven. Door de grote bevolkingstoename werden er twee tot zestien lijken in een kuil begraven. Dit was toen al in strijd met de wetgeving, dat zegt dat elk lijk recht heeft op een afzonderlijk graf. In 1866 werd de Westerbegraafplaats in gebruik genomen. Oude graven van de andere kerkhoven konden overgebracht worden naar deze nieuwe aangekochte begraafplaats.

Grote Europese steden

Bijna alle grote Europese steden, zeker hoofdsteden, beschikken over één of meerdere grote begraafplaatsen waar tieduizenden overledenen begraven liggen. Het grootste is het park van Ohlsdorf in Hamburg met een oppervlakte van 440 hectare. Dit kerkhof heeft zelfs een eigen busdienst. In 2000 telde het kerkhof 160.000 grafmonumenten en sinds 1877 zijn hier meer dan 1.4 miljoen mensen begraven. De begraafplaats met de meeste overledenen is het Zentralfriedhof in Wenen. Dit telt 330.000 graven en er werden sinds 1874 tot 2.5 miljoen mensen begraven.

Overname van onderwerp, tekst, foto of een gedeelte ervan is enkel toegestaan na schriftelijke toestemming van de eigenaar.