Vergeten gewoonten bij begrafenissen

Gewoonten die vergeten worden in de wereld van de begrafenissen

Vroeger waren de mensen goed op de hoogte van elkaar in een kleine gemeente of dorp. Want iedereen kende iedereen. Men wist meestal wel wie er ziek was en met wie het niet goed ging. Van zodra dat er iemand kwam te sterven ging het bericht vaak van mond tot mond. Vandaag de dag is deze mondelinge communicatie bijna volledig afgenomen. In vele flatgebouwen weten de naaste buren nauwelijks nog of iemand verhuisd of overleden is, daar het vaak gebeurt dat men mensen weken later pas vindt.

Kerkklokken werden geluid om een overlijden aan te kondigen

Het was ook zo dat bij overlijden de pastoor altijd al was langs geweest om de laatste sacramenten toe te dienen. Van zodra dat de persoon effectief overleden was werden de kerkklokken als melding gebruikt en begonnen deze te luiden. Zo wist gans het dorp meteen dat iemand overleden was. Of dat vandaag nog altijd gebruikelijk is, is nog maar de vraag. In grote steden zou men wel veel klokken horen.

Afroepen tijdens de zondagsmissen

Vroeger gingen de mensen elke zondag naar de misviering. Daar was het gebruikelijk alle overledenen van de voorbije week af te roepen en voor hen te bidden. Diegenen die in de loop van de week begraven waren werden ook afgeroepen. Op die manier wist iedereen meteen wie er in het dorp overleden was. Vandaag kan men ook nog steeds de namen laten afroepen op een herdenkingsmis, echter vraagt de kerk hiervoor een bijdrage.

Speciale aanzeggers

Dit waren dames met een zwarte sleuier om het hoofd, die van deur tot deur gingen melden dat er in de buurt iemand overleden was. Ze bleven niet aan de deur staan, maar gingen veelal het huis binnen en brachten de droeve mare.

Tekenen aan het stervenshuis

Als vroeger de luiken voor enkele dagen potdicht gesloten waren, betekende dit niet dat het gezin op vakantie was, maar wel dat er iemand gestorven was. In het huis lag een overledene opgebaard. Op het platteland werd er meestal een strooien kruis bij het hek van het erf geplaatst.

Rouwaffiches

In de streek rond Poperinge en Brugge – vooral bij bekende mensen- nog een heel oude traditie van rouwaffiches aan de kerk. Ze worden opgehangen aan of in de kerkportalen. Een drietal dagen voor de begrafenis worden deze opgehangen. Vandaag wordt er in Brugge nog altijd gebruik van gemaakt, alle Brugse kerken in de oude binnenstad krijgen dergelijke affiches opgehangen.