Allerheiligen, de ogen op de uitvaartsector gericht.

De uitvaartsector komt meer dan ooit in de media.  Er zijn motiverende berichten maar zeker ook negatieve berichten. Berichten die de uitvaartsector in een slecht daglicht plaatsen en dat is jammer.  Het is jammer voor zij die wél hun vak met passie uitvoeren.

Traditiegetrouw is Allerheiligen een drukke tijd voor steenkappers, zij moeten voor 1 november nog snel veel werk rond krijgen om families te helpen.  Wie onlangs overleden is en er moet nog een grafzerk geplaatst worden, heeft dat graag voor dat Allerheiligen er is, want dan trekken veel Belgen naar de begraafplaatsen.

Maar, hoe gaat het met de uitvaartsector in het algemeen?

De uitvaartsector is een sector in beweging.  Zeker de laatste jaren beweegt de sector.  Er is schaalvergroting te merken waarbij bedrijven worden overgenomen maar aan de andere kant is er ook de kleine zelfstandige die er bij komt.  De jonge generatie.

Het afschaffen van de vestigingswet zal de trend zeker doorzetten om nog meer begrafenisondernemers op de markt te krijgen.  Men denkt misschien dat een uitvaart daardoor goedkoper zal worden?  Niets is minder waar, een begrafenis in België kost gemiddeld 4.000 euro en dat is heel goedkoop in vergelijking met andere westerse landen.

Een begrafenisondernemer verdient maar een fractie van deze 4.000 euro zelf, andere kosten zoals het crematorium staan vaak op de factuur van de begrafenisondernemer dat is meteen een van de hoogste kosten op de factuur.  Ook personeel kost handenvol geld voor een begrafenisondernemer, een deel van een factuur is btw die begrafenisondernemer aan de overheid moet afdragen.

Andere Europese landen zagen de vestigingswet op het vak begrafenisondernemer al lang verdwijnen.  Hoe het hier zal evolueren, valt nog af te wachten.  Vanaf 1 januari is er geen diploma meer benodigd om het vak begrafenisondernemer op zelfstandige basis te kunnen uitoefenen.

Wat met nieuw producten?

Elk jaar vragen media steevast: welke zijn de nieuwe trends of producten?  Zo snel beweegt de uitvaartsector niet.  Kisten en urnen zullen altijd nodig zijn.  Maar de materialen waarmee ze vervaardigd worden veranderen wel.  Biologisch afbreekbare kisten uit verschillende biologische materialen komen op de markt.  Eigenlijk is elke kist uit natuurlijke materialen biologisch afbreekbaar.  Zeker in Vlaanderen, alwaar de wetgeving op de grafkisten streng is opgesteld.

Naast een waaier aan urnen, zijn de asjuwelen in trek.  Nabestaanden kunnen asjuwelen met of zonder vingerafdruk laten maken.  Er zijn ook juwelen met enkel een vingerafdruk van de overledene.  Dat maakt een juweel heel persoonlijk en geeft de nabestaanden een gevoel dat de overledene steeds nabij is.

Nieuwe trends in België

In Antwerpen heeft men de mogelijkheid om biologisch afbreekbare urnen te water te laten op de Schelde.  Niet alleen mogelijk voor de Antwerpenaar maar ook voor wie verder weg woont.  De stad Antwerpen maakte het mogelijk, omdat er veel vraag naar was.  Op openbare plaatsen mogen er geen asbestemmingen plaatsvinden, in de Schelde mag dit voortaan wel.

De economische inspectie heeft en gaat de uitvaartsector blijven controleren.  Er zou niet duidelijk genoeg worden gecommuniceerd naar nabestaanden over wat een uitvaart kan kosten.  Er worden te weinig prijsopgaven gegeven aan nabestaanden die een uitvaart bij een begrafenisondernemer hebben besteld.  Daarnaast controleert de economische inspectie ook andere aandachtspunten.

Gemeenten investeren in groene begraafplaatsen, die de huidige begraafplaatsen omvormen tot echte wandelparken.  Naast investeren in groen, worden er perken aangelegd waar men biologisch afbreekbare urnen kan begraven.  De speciale urnen geven de as terug aan de aarde door middel van het grondwater.  Daarbij spreekt men over urnenbossen.  In deze bossen worden er geen grafmarkeringen toegelaten.

Het groen op begraafplaatsen kreeg een heel ander aspect omdat men een Vlaams verbod heeft ingesteld op het gebruik van pesticiden op openbare plaatsen.  Begraafplaatsen zijn openbare plaatsen dus gemeenten moesten investeren in alternatieven om geen pesticiden meer te moeten gebruiken.  Veel alternatieven zijn ook groene alternatieven.

Internationale trends

Internationaal zien we het resomeren aan terrein winnen.  Zeker in de VS.  Daar zijn er momenteel tot 15 staten die het resomeren of bio-cremateren toelaten.  Op dat vlak hinkt Europa, zoals vaak, een heel eind achterop.  Want het resomeren zou veel milieuvriendelijker zijn dan een klassieke crematie.  En de Amerikanen maken er vaker gebruik van.  Begrafenisondernemingen mogen privé een resomatorium oprichten.  Iets wat in België niet kan, een crematorium privé oprichten.  In Groot-Brittannië zou er straks een eerste resomatorium de deuren openen.  De weg naar een groenere manier om met onze overledenen om te gaan, is zijn weg aan het zoeken.

Daarnaast zien we in Azië het grote probleem van plaatsgebrek op de begraafplaatsen.  Ook al kiezen veel Aziaten voor crematie, zelfs dan is er nog plaatsgebrek om een urne te begraven op de begraafplaats.  Daarenboven kosten concessie in bepaalde Chinese steden handenvol geld.  En dan is Japan op vlak van uitvaartkost één van de duurste landen wereldwijd.

De groene uitvaart staat internationaal centraal.  Van Australië tot de VS, overal wordt er extra aandacht gegeven aan begraven in de natuur, met natuurlijke producten, zonder grafsteen en andere grafmarkeringen.  De VS ziet de keuze voor crematie nog altijd stijgen.  Wat de klassieke begrafenis in het nauw brengt.  Toch gaat men minder vaak kiezen voor een ‘embalming’, een metalen kist in een betonnen gewelf twee meter onder de grond.  De markt speelt in op de keuze voor crematie en kistenleveranciers zoeken alternatieven om het verlies van omzet beperkt te kunnen houden.

Bosbegraafplaatsen, een hype?

Bosbegraafplaatsen worden massaal geopend.  Begraafplaatsen zonder grafstenen, zonder grafkenmerken.  Een overledene kan er zelfs in een simpel gewaad begraven worden.  Niet zo zeer in ons land, waar begraafplaatsen niet privé mogen geopend worden, maar wel in Nederland, Groot-Brittannië, de VS en Australië.  Men ziet de keuze voor een begraving in de natuur, zonder hindernissen van een klassieke grafkist, als waardevol alternatief voor crematie.

De bosbegraafplaatsen worden in andere landen geopend door bedrijven of andere privé initiatieven, wat natuurlijk dan weer zijn effect heeft op de kostprijs per begraving.  België is op vlak van uitvaarten en concessiekosten spotgoedkoop.  Hoewel de consument dat hier niet altijd zo ziet, concessies kunnen in andere landen hoog oplopen, tot soms 25.000 euro of meer.

Hier zal het niet zo’n vaart lopen.  Daar gemeenten bevoegd zijn voor de begraafplaatsen.  Gemeenten moeten dus een bosbegraafplaats inrichten om lichamen te kunnen begraven, voor we hier kunnen spreken over een echte bosbegraafplaats.  Een bosbegraafplaats bestaat al in België, zoals in Antwerpen om maar een voorbeeld te geven, maar dat is enkel om urnen te begraven.

Dieren en de dood

De begrafenissen voor dieren zoekt zijn weg.  Dierencrematoria groeien en de consument wil graag de as van zijn of haar jarenlange huisgenoot thuis bewaren.  Dat de consument geld wil geven aan huisdieren zet zich door in het aantal dierencrematies.  Er zijn ook uitvaartondernemers die begrafenissen voor dieren aannemen.  Zodoende kan men van een huisgenoot afscheid nemen bij overlijden.