Een grafkruis of andere vorm

Naast bovengronds grafgallerijen zijn de klassieke begravingen in grafkuilen of grafkelders het meest gebruikt in Europa.  Op deze graven worden grafkenmerken geplaatst.  Een grafkenmerk kan op verschillende manieren geplaatst worden.  In het beginstadium van een grafkuil plaatst men bij Christenen een grafkruis.  Een grafkruis in afwachting van een grafsteen of omkadering van het graf.  Bij anders gelovigen komt er een eenvoudig bordje of ander kenmerk geplaatst met de naam van de overledene erop.

Gemeenten bepalen mee de vorm van een graf

Gemeenten of steden leggen bij de aankoop van grafconcessies soms de verplichting op om een grafkenmerk te plaatsen.  Deze grafkenmerken moeten voldoen aan bepaalde eisen.  De eisen kunnen gaan over maximum hoogte en andere afmetingen.  Of zelfs over hoe het er uit moet komen te zien, afmetingen van foto’s, natuursteen ect..  Elke gemeente of stad heeft hierin zijn eigen regels en worden gebaseerd op het Vlaams decreet lijkbezorging en begraafplaatsen.

Grafkruis een veel gebruikt symbool in Europa

In de Europese geschiedenis is het plaatsten van een kruisteken ongetwijfeld het meest gebruikt.  Bij arme doden of oorlogsslachtoffers is een kruisteken het meest voorkomend.  Naast het kruisteken op een graf heeft een eenvoudige steen ook zijn intrede gemaakt.  Een eenvoudige steen komt het meest voor bij andere religies dan het Christendom.  Hoewel vandaag er grote grafstenen geplaatst worden op eender welk graf, was dat de vorige eeuwen wel anders.  Eveneens afhankelijk van het vermogen van de overledene of de nabestaanden.

Grafmuren

Op oudere begraafplaatsen zijn er ook muren die als grafkenmerk worden gebruikt.  Deze plekken golden meestal als een bevoorrechte plek om begraven te worden.  Zo vertellen deze muren vandaag op vele begraafplaatsen of kerkhoven nog een groot verhaal over wie er begraven ligt.  Het gebruik van deze muren had een reden: beroemde of bekende belangrijke mensen mochten niet uit de begraafplaats of kerkhof verdwijnen.  Het hart van Chopin wordt tot vandaag nog in een kerkpilaar bewaard.  Om zeker te zijn dat het stoffelijk overschot niet uit het heiligdom van de kerk verdwijnt.

Grafheuvels

Er hebben nog andere vormen van grafkenmerken bestaan.  Een mooie voorbeeld hiervan is een grafheuvel of tumulus.  De grafheuvel was in de bronstijd het gewone type van grafmonument in Europa.  Deze heuvels werden omringd door greppels of een wal.  De bestaande heuvels werden later steeds opnieuw gebruikt om mensen in te begraven.   Soms bedekte zo’n heuvel grote megalithische grafkelders.  De heuvels bestonden uit opgeworpen aarde, stenen of zogenaamde cairns.

Betekenissen van grafsymbolen

De verschillende soorten grafkenmerken door de eeuwen heen, hebben op zich ook nog betekenissen.  En deze werden heel bewust uitgekozen.  De vermogende burgers hadden het geld om grote grafstenen of grafkapellen te plaatsen.  Zo hebben een grafobelisk, sarcofagen, doodskisten, grafsiertorens, grafzuilen, grafportiek, baldakijngraf, omheiningen, en andere symbolen hun specifieke betekenis.

©Christophe Bruyneel