Stel: je bent enig kind en een van je ouders overlijdt. Dan wordt de nalatenschap – meer bepaald de gezinswoning – opgesplitst in vruchtgebruik en blote eigendom. Dat betekent dat je overlevende moeder of vader in de gezinswoning mag blijven wonen (vruchtgebruik), ook al is die in principe al van jou (naakte eigendom). Klinkt eenvoudig, niet? Dat is het ook, al zijn er enkele details die je maar beter niet over het hoofd ziet.
Voorwaarden
De opdeling in blote eigendom en vruchtgebruik gebeurt automatisch wanneer de overledene getrouwd was en geen testament had. In dat geval komt de volledige nalatenschap de langstlevende partner toe en worden de kinderen blote eigenaars van de erfenis. Is er wel een testament? Dan is het best mogelijk dat de partners een andere regeling hebben uitgewerkt voor hun nalatenschap.
In het geval van wettelijke samenwoning is de automatische opdeling in blote eigendom en vruchtgebruik alleen van toepassing op de gezinswoning. Alle andere goederen gaan rechtstreeks naar de kinderen of de andere erfgenamen. Ook hier geldt dat daar in een testament anders over beslist kan worden, en dat de langstlevende, niet-getrouwde partner dus zelfs onterfd kan worden.
Wat houdt vruchtgebruik precies in?
Vruchtgebruik is het recht om gebruik te maken van goederen die aan een ander toebehoren en daarvan de ‘vruchten’ te genieten. In het geval van de gezinswoning betekent dat dat de vruchtgebruiker in de woning mag wonen alsof het de zijne was. Hij of zijn moet geen huur betalen en is vrij om het zelf te verhuren en daarvan de opbrengsten op te strijken.
Vruchtgebruik omzetten
In veel families levert het vruchtgebruik weinig problemen op. Wanneer de banden tussen ouder en kinderen echter minder sterk zijn, of er sprake is van een complexe familiale situatie, ervaren veel erfgenamen het blote eigendom als een straf. Beide partijen hebben nu eenmaal tegengestelde belangen. Als blote eigenaar ben je weliswaar eigenaar van de gezinswoning, maar strijk je er geen opbrengsten van op, terwijl de grootste onderhoudskosten wel voor jou zijn …
Precies om dit soort situaties op te lossen, is er een uitweg mogelijk. Het vruchtgebruik kan worden ‘omgezet’. Bij omzetting geeft de ouder het vruchtgebruik op en krijgt hij de volle eigendom over bepaalde goederen of een som geld in ruil. De erfgenamen krijgen het volle eigendom over de resterende eigendommen. Al is het wel zo dat alleen de langstlevende ouder de omzetting kan aanvragen, tenminste wanneer het over de gezinswoning en de huisraad gaat.
bron: bouwenwonen.net
