Moet ik een erfenis aanvaarden?

Een erfenis moet je nooit verplicht aanvaarden.  Best niet aanvaarden als je er nadeel bij doet.  Een erfenis kan namelijk ook schulden bevatten en dat kan je beter niet op je schouders halen. Bij overlijden heeft iedere erfgenaam het persoonlijk recht te beslissen of hij de erfenis al dan niet aanvaardt. De erfgenaam heeft immers de mogelijkheid de nalatenschap zuiver te aanvaarden, eenvoudig te verwerpen of te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Hij moet dus een keuze maken tussen deze drie mogelijkheden en een duidelijk standpunt innemen.

De wet voorziet in hiervoor een maximum termijn van dertig jaar vanaf het overlijden, doch meestal beslist een erfgenaam vrij kort na het overlijden. Een nalatenschap kan aanvaard worden hetzij uitdrukkelijk, nl. met een geschrift, hetzij stilzwijgend, nl. wanneer de erfgenaam zich als eigenaar gedraagt.  Wanneer je bv materiaal of voorwerpen uit een te erven onroerend goed wegneemt, kan dat gezien worden dat u de zich gedraagt als eigenaar en u op die manier de volledige erfenis aanvaardt, ook al omvat die naast het onroerend goed nog schulden op een bepaalde manier.

Men kan dus altijd best wachten tot er een omvatting werd opgemaakt bij de notaris.  Gewoonlijk wordt een nalatenschap aanvaard wanneer het voor de erfgenaam een materieel voordeel bijbrengt; zoniet wordt de nalatenschap eenvoudig verworpen.  De verwerping van een nalatenschap veronderstelt een duidelijke wilsuiting van de erfgenaam en dit gebeurt door het afleggen van een verklaring op de griffie van de Rechtbank van Eerste Aanleg waar de nalatenschap is opengevallen. Hierdoor verzaakt de erfgenaam aan alle rechten en plichten van de overledene, en dit gebeurt meestal wanneer de schulden duidelijk belangrijker zijn dan de nog aanwezige goederen van de nalatenschap.

Aangezien de verwerping van een nalatenschap een zeer belangrijke beslissing is, moet men bekwaam en meerderjarig zijn, om een standpunt te kunnen innemen. Binnen een termijn van drie maand na het overlijden moet een nauwkeurige boedelbeschrijving of inventaris opgesteld worden, waardoor de erfgenaam zich een duidelijk beeld moet kunnen vormen van de samenstelling van de nalatenschap. Na deze inventaris beschikt deze erfgenaam dan over een periode van veertig dagen om zijn definitief standpunt in te nemen : aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving of verwerping.

Het voordeel van deze aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving bestaat hierin dat de erfgenaam nooit met zijn eigen vermogen zal moeten instaan om de schulden van de overledene te betalen en anderzijds, indien uiteindelijk een batig saldo overblijft, zal hij hierin mogen delen. Deze wijze van aanvaarding is wettelijk verplicht voor alle erfgenamen die onbekwaam zijn, o.a. minderjarigen, teneinde hen te beschermen tegen de eventuele nadelige financiële gevolgen van een erfenis.

Bron: gedeeltelijk notaris.be en eigen redactie