Corona en de dood

De pandemie waarmee we nu leven brengt onze gedachten dichter bij de dood en hoe fragile het leven op zich eigenlijk is. Dit heeft verschillende effecten op ons gemoed. Nieuwsberichten vliegen rond onze oren over het aantal doden in ons land en hoeveel mensen er op de intensieve zorgen liggen. Hoe bekijken we nu de dood? Hebben we er meer angst voor of gaan we er anders mee omgaan?

Het effect op de consument is merkbaar in de uitvaartsector. Zo melden verschillende buitenlandse uitvaartmedia dat er vaker gekozen wordt voor crematie. In Zuid-Amerika zijn er zelfs al mobiele crematieovens opgebouwd door grote lokale industrieën, om de mensen die op de stoep liggen, snel en plaatselijk te kunnen cremeren. De keuze voor crematie is een evidentie bij een besmetting of overlijden aan de gevolgen van Covid-19.

De eigen sterfelijkheid in beeld

De eigen sterfelijkheid is iets waar iedereen aan denkt in zijn leven. Iedereen is wel ergens bang voor. Maar de pandemie brengt onze eigen dood en sterven dichterbij. Hoe willen wij het zelf als onze tijd komt? Wat met de familie? Hoeveel gaat de uitvaart kosten en wat wil ik op de koffietafel? Een begrafenisondernemer is daarbij dé persoon, uitermate geknipt om je daarbij te helpen, van a tot z.

Gaan we terug naar ons geloof?  Brengt de eigen sterfelijkheid ons dichterbij onze tradities of ons geloof, als het gaat om de dood?  Alles hangt af van hoe we zijn opgegroeid, welke geloofsovertuiging we met ons mee dragen, misschien wordt die versterkt of misschien ook niet?  Toch zijn mensen, zeker de oudere generatie, terug aan het bidden gegaan.  Vragen om bescherming en om hun te sparen in tijden van pandemie.

Dat er mensen sterven aan de gevolgen van corona is geen nieuwtje meer.  Er zijn mensen die op een hele korte tijd overlijden en er zijn mensen die twee maanden in coma liggen en alsnog overlijden.  Dat laatste is een hele pijnlijke zaak voor zij die achterblijven.  Iemand zo lang moeten missen, niet meer kunnen communiceren of niet binnen mogen in het ziekenhuis.  Het vormt een dubbele pijnlijke materie.

De psychische gevolgen

De psychische gevolgen zijn niet te onderschatten.  Ook tijdens de lockdown waren de gevolgen vrijwel zichtbaar.  Begrafenisondernemers getuigen dat binnen de eerste twee weken van de lockdown plots enkele zelfdodingen te bemerken waren.  De zelfdodingen zijn niet altijd bij oudere mensen, ook bij jongeren.  Wat er afspeelt in het hoofd van iemand, is bij een lockdown misschien sneller naar boven gekomen en was de pijn misschien niet meer houdbaar.

Het lijden van de nabestaanden die iemand of soms meerderen verloren hebben aan de gevolgen van Covid-19 is niet te onderschatten.  Onderschat men het lijden of de psychische gevolgen niet van al deze materie?  Je hoeft zelfs niet iemand verloren te hebben aan het virus om mee geleden te hebben.  Heel de situatie maakt mensen angstig.  Wat met de toekomst?  Gaat het beteren?  Hoe lang nog?  Ga ik dit zelf overleven?  Het zijn allemaal vragen die gesteld worden, zeker bij zij die ouder en zwakker zijn.

De uitvaartsector is een deel van de zorgsector

De uitvaartsector heeft hard gewerkt.  Als verlengde van de zorgsector, mogen we gerust stellen dat de uitvaartsector een groot onderdeel uitmaakt van de zorgsector.  We dragen zorg voor de doden.  Voor het welzijn van de nabestaanden bij afscheid nemen.  We zorgen niet alleen voor de overledenen, maar we dragen de families mee opdat zij op een waardige manier afscheid kunnen nemen.  Zorgen en ontzorgen zijn daarbij sleutelwoorden, als we kijken naar het vak van begrafenisondernemer.

Afscheid nemen was en is niet altijd evident.  Is niet evident geweest.  Er waren de maatregelen die voortdurend veranderde.  Van 15 personen tot vandaag maximum 100 mensen in een aula of kerk, indien de oppervlakte het toelaat.  Maar wat met de 101-ste persoon die binnen komt, kan en gaat men die zomaar resoluut weigeren?  Het is niet gemakkelijk voor begrafenisondernemers en vooral nabestaanden, om door de maatregelen te zwemmen.  Wat mag wel en wat mag niet?  Alles wat gebruikelijk was of is, kon door de maatregelen doorstreept worden.

Hopelijk snel weer de ‘normale’ manier van afscheid nemen

Dat Covid-19 nog even in ons leven zal blijven hangen, wordt ons al in de oren gefluisterd.  Hoe lang weet niemand.  We kunnen er enkel maar door ‘zwemmen’ en hopen op het beste voor iedereen.  Dat het ‘normale’ leven zoals voorheen weer kan terugkeren.  Dat uitvaarten en afscheid nemen weer op een ‘normale’ manier kunnen plaatsvinden zonder al te veel maatregelen.  Dat we elkaar weer handen en knuffels kunnen geven bij afscheid nemen.  Want afscheid nemen is een scharnierpunt in ons leven.  Iets wat je echt raakt en daarbij wil je mensen kunnen troosten.

Eigenlijk lijkt het alsof we nu in een andere leefwereld leven, in een ander tijdperk waarbij het voorgaande voorbij is.  Laat ons hopen dat het allemaal goed komt.